Δελτίο τύπου για το διήμερο αφιέρωμα στον Σταμάτη Βούλγαρη

17 Δεκεμβρίου 2024

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το διήμερο αφιέρωμα στον Σταμάτη Βούλγαρη

                Με ενδιαφέρουσες και διεισδυτικές εισηγήσεις ολοκληρώθηκε το διήμερο αφιέρωμα που διοργάνωσε την περασμένη εβδομάδα η Εταιρεία Αχαϊκών Σπουδών (ΕΑΣ), σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών και το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας, τιμώντας τα 250 χρόνια από τη γέννηση του Κερκυραίου πρώτου πολεοδόμου του ελληνικού κράτους Σταμάτη Βούλγαρη που σχεδίασε το 1829, με εντολή του συμπατριώτη του και πιθανόν συμμαθητή του Ιωάννη Καποδίστρια, το πρώτο Σχέδιο Πόλης της νεότερης πόλης των Πατρών.

                Οι εργασίες της πρώτης μέρας πραγματοποιήθηκαν το απόγευμα της Πέμπτης 12 Δεκεμβρίου στην Αγορά Αργύρη. Η εκδήλωση, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Μάγνης, ξεκίνησε με χαιρετισμό του Δημάρχου Πατρέων Κώστα Πελετίδη. Ο Δήμαρχος θεώρησε σημαντικό γεγονός τη διοργάνωση του διημέρου, αναφέρθηκε στις δυσκολίες που συνάντησε η εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδίου του Βούλγαρη τις οποίες συνέδεσε με την επιρροή των ιδιοκτησιών. Επεσήμανε μεταξύ άλλων τα προβλήματα που έχουν οδηγήσει στην έλλειψη, ακόμα και σήμερα, ολοκληρωμένου πολεοδομικού σχεδιασμού, που συνδέονται με ιδιωτικές διεκδικήσεις, με την ανάγκη απαλλοτριώσεων και την ανεπαρκή για το σκοπό αυτό κρατική χρηματοδότηση. Άρα όπως τόνισε το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η εξασφάλιση μιας γενναίας χρηματοδότησης.

                Στον δικό του χαιρετισμό ο αντιπεριφερειάρχης Αχαΐας Φωκίων Ζαΐμης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη δημιουργίας Μουσείου Πόλης στην Πάτρα ώστε να στεγαστούν αρχεία και τεκμήρια που αναφέρονται στη διαχρονική ιστορία της πόλης, προκειμένου να αναδείξουμε και να διαφυλάξουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Για τον σκοπό αυτό επεσήμανε την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ Περιφέρειας, Δήμου και ΕΑΣ.

                Η Ομότιμη Καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη αναφέρθηκε αναλυτικά στα στοιχεία που τεκμηριώνουν επιστημονικά τη σημασία του έργου του Σταμάτη Βούλγαρη, καθώς και την αξία του σχεδίου που εκπόνησε για την πόλη της Πάτρας.

                Η τοπογράφος, τ. Διευθύντρια Δήμου Πατρέων Ελένη Αλεξοπούλου αναφέρθηκε στην εφαρμογή του Σχεδίου του Βούλγαρη ως το 1900, σχολιάζοντας παράλληλα και τα τεκμήρια που έχουν βρεθεί και τα οποία, μεταξύ άλλων, αποκαλύπτουν ότι το συγκεκριμένο Σχέδιο δεν αποτελούσε κάποια γενική πρόταση αλλά είχε θεσμική και κανονιστική ισχύ ήδη από το 1831.

                Τέλος ο τοπογράφος του Δήμου Πατρέων Στέλιος Σταματίου Κώνστας αναφέρθηκε στον διαρκή αγώνα που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα για την εξασφάλιση κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, καθώς και στη σφοδρή σύγκρου- ση του δημοσίου με το ιδιωτικό συμφέρον με θύματα την ποιότητα ζωής και το περιβάλλον.

                Την Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών με τίτλο «Πάτρα, η δυναμική του μέλλοντος – Σχεδιάζοντας σε περιβάλλοντα πολιτιστικής κληρονομιάς» και με τη συμμετοχή φοιτητών του Τμήματος και μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας.

                Ο Πρόεδρος του Τμήματος Καθηγητής Γιάννης Α. Αίσωπος, ο οποίος συντόνισε τις εργασίες της δεύτερης ημέρας ανέπτυξε το θέμα «Πάτρα: Το παρελθόν ως βάση για το μέλλον – Πολιτιστική Κληρονομιά και παραλιακό μέτωπο». Αφού έκανε μια αναδρομική παρουσίαση, των αρχιτεκτονικών κατασκευών και ρευμάτων με την προβολή αντιπροσωπευτικών παραδειγμάτων στην ευρύτερη περιοχή της Πάτρας, τόνισε τη σημασία της προστασίας και ανάδειξης του νεοκλασικού και του βιομηχανικού κτιριακού αποθέματος του κέντρου της πόλης ως εφαλτήριο για το μέλλον και προχώρησε σε συγκεκριμένες προτάσεις για την αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου.

                Στα σύγχρονα προβλήματα της πολεοδομικής εξέλιξης της Πάτρας αναφέρθηκε στη συνέχεια ο τ. Καθηγητής Χωροταξίας και Οικιστικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου Παναγιώτης Γετίμης ο οποίος έκανε μια περιεκτική αναφορά στα σημαντικά θέματα που κυριάρχησαν τους τελευταίους δύο αιώνες αλλά και σε εκείνα που αφορούν στο σήμερα της πόλης.

                Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας Βαγγέλης Καραχάλιος αναφέρθηκε στην παρέμβασή του στη σημασία μιας νέας πολεοδομικής μεταρρύθμισης, στις τρέχουσες νομοθετικές εξελίξεις και στην ανάγκη να υπάρξουν και στην Πάτρα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια όπως συμβαίνει στις περισσότερες άλλες ελληνικές πόλεις.

                Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με παρουσίαση του ευρωπαϊκού προγράμματος «SUSPA: Βιώσιμες παρεμβάσεις σε περιβάλλοντα πολιτιστικής κληρονομιάς» στο οποίο συμμετέχει ως εταίρος το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου. Την παρουσίαση έκαναν η Καθηγήτρια του Τμήματος Άλκηστις Ρόδη και ο Αναπλ. Καθηγητής Κωνσταντίνος Γρίβας.

                Στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που ακολούθησε ξεχώρισε η παρέμβαση του π. Δημάρχου Πατρέων Ανδρέα Καράβολα ο οποίος αναφέρθηκε στις περιπέτειες του πολεοδομικού σχεδιασμού της Πάτρας κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης και στην ανάγκη συνεργασίας του Δήμου Πατρέων με το Πανεπιστήμιο και τους επιστημονικούς φορείς της πόλης.

                Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε η έκθεση χαρτών της Πάτρας από το αρχείο του Δήμου Πατρέων, που πλαισίωσε και τις δύο εκδηλώσεις. Το κοινό ξεναγήθηκε στην έκθεση από τους Ελ. Αλεξοπούλου και Στ. Σταματίου, που την επιμελήθηκαν με τη συμβολή του Δημήτρη Παπανικολάου και του Ξενοφώντα Παπαευθυμίου, έχοντας την ευκαιρία να δει σπάνια τεκμήρια της πολεοδομικής ιστορίας της πόλης. Την εγκατάσταση της έκθεσης των χαρτών στον χώρο εκθέσεων του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών επιμελήθηκαν και σχεδίασαν φοιτήτριες του Τμήματος.

                Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της ΕΑΣ Βαγγέλης Πολίτης Στεργίου στον πρόλογό του «οι εκδηλώσεις εντάσσονται στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος δράσεων της Εταιρείας Αχαϊκών Σπουδών για τον Στ. Βούλγαρη, υλοποιούνται με την αιγίδα και την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, και έχουν σαν σκοπό να γνωρίσουμε καλύτερα την πόλη που ζούμε, να δώσουμε ερεθίσματα ευαισθητοποίησης για μάθηση και περαιτέρω έρευνα με σκοπό την ανάδειξη και αξιοποίηση με σύγχρονους όρους της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Αυτός είναι και ο λόγος που υποστηρίζουμε σθεναρά την ανάγκη δημιουργίας ενός πρωτοποριακού Μουσείου Πόλης». Ευχαρίστησε το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών και το Τμήμα Δυτικής Ελλάδας του Τεχνικού Επιμελητηρίου για τη συνεργασία, το Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού του Πανεπιστημίου Πατρών, την Εταιρεία Κοινωνικής Δράσης και Πολιτισμού «Κοινο_Τοπία» και το Mosaic//Πολιτισμός και Δημιουργικότητα για την υποστήριξη.