Παρουσίαση του βιβλίου: “Γενόμενος κάτοχος απεράτων απεράτων καλλιεργήσιμων εκτάσεων…” του Στάθη Κουτρουβίδη”

Την Τετάρτη 12/6/2024,  στην αυλή της Βίλλας Φέγγου,  πραγματοποιήθηκε από την Εταιρεία  Αχαϊκών Σπουδών σε συνεργασία με τις εκδόσεις Σμίλη με ιδιαίτερη επιτυχία,  η εκδήλωση – παρουσίασης του βιβλίου: “Γενόμενος κάτοχος απεράτων καλλιεργησίμων εκτάσεων” του συγγραφέα Στάθη Κουτρουβίδη.

Κύριοι ομιλητές ήταν ο Καθηγητής  Οικονομικής Ιστορίας,  Βασίλης Πατρώνης,  και ο συγγραφέας Βασίλης Χριστόπουλος.  Την παρουσίαση συντόνισε  ο δημοσιογράφος Δημήτρης Αβραμίδης.

Ο Βασίλης Πατρώνης  επισημαίνοντας ιδιαίτερα τη σημασία του βιβλίου,  αναφέρθηκε στην ευρύτερη συζήτηση που διεξάγεται στο πλαίσιο των Κοινωνικών Επιστημών  σχετικά με τους όρους συγκρότησης της αστικής τάξης στη Βορειοδυτική Πελοπόννησο υποστηρίζοντας ότι η συγκεκριμένη μελέτη  την  εμπλουτίζει κατά πολύ ανανεώνοντας σημαντικά τις γνώσεις μας σε αυτό το πεδίο. Έως τώρα για παράδειγμα, επικρατούσε η αντίληψη της πλήρους κυριαρχίας των πελατειακών δικτύων στην πολιτική ζωή του τόπου ή της υπερίσχυσης της μικρής ιδιοκτησίας στον αγροτικό χώρο ή της αντιπαράθεσης ανάμεσα σε δύο διακριτές κοινωνικές ομάδες ανάμεσα σε αυτές των προυχόντων και των εμπόρων.

Ο Στάθης Κουτρουβίδης με το βιβλίο του έρχεται σε μεγάλο βαθμό να αμφισβητήσει αυτές τις αντιλήψεις που παρέμεναν κυρίαρχες και θεωρούνταν δεδομένες με έναν τρόπο αξιωματικό και να φωτίσει πολλές και διαφορετικές πτυχές της διαδικασίας συγκρότησης της αστικής τάξης κυρίως στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Η αμφισβήτηση όμως αυτή γίνεται μέσα από δύο σχετικά καινούργιους δρόμους: πρώτον την επικέντρωση της προβληματικής σε έναν γεωγραφικό χώρο, αυτόν της Βορειοδυτικής Πελοποννήσου με επίκεντρο την πόλη της Πάτρας, και την εξαντλητική διερεύνηση των πρωτογενών πηγών. Επομένως η προβληματική του συγγραφέα κινείται παράλληλα σε μια διπλή κατεύθυνση, στην κριτική αποτίμηση  της υπάρχουσας βιβλιογραφίας από τη μία και στο άνοιγμα νέων  μελλοντικών ερευνητικών διαδρομών  από την άλλη. Τέλος, η σημασία του βιβλίου σχετίζεται με την ανάγκη ανάδειξης σημαντικών προσωπικοτήτων που ασχολήθηκαν με την οικονομία σε επίπεδο θεωρίας αλλά και πρακτικής εφαρμογής, διαμορφώνοντας ένα πλαίσιο λειτουργίας και συγκρότησης της αστικής ταυτότητας των αστών της πόλης.

Το λόγο στη συνέχεια έλαβε ο δεύτερος ομιλητής, Βασίλης Χριστόπουλος,  ο οποίος, με πιο γλαφυρό ύφος, επέμεινε στη σημασία του βιβλίου σχετικά με τη διαμόρφωση και λειτουργία της αστικής τάξης και την πορεία συγκρότησής της στην πόλη. Η ανάδειξη ακριβώς των διαφορετικών όσο και ταυτοτικών χαρακτηριστικών της αστικής τάξης της πόλης διαμόρφωσε και τους όρους συγκρότησής της. Η ανάδειξη της ιδιοκτησίας και της εθνικής γης σε κεντρικής σημασίας διακύβευμα, η έμμεση παρέμβαση στο πεδίο της πολιτικής ακόμα και της ίδιας της εφαρμογής των νόμων πολλές φορές, η λειτουργία και  ο έλεγχος του κεφαλαίου και της εργασίας συνέτειναν στην επικράτηση ενός οικονομικού μοντέλου σε βάθος χρόνου. Όμως ο συγγραφέας δεν εμμένει αποκλειστικά στους οικονομικούς όρους συγκρότησης της κοινωνίας της πόλης, αλλά επεκτείνει την προβληματική του στο σύνολο της κοινωνικής δραστηριότητας, του συνόλου των ανθρώπων αυτών και ενός ηγεμονικού τρόπου ζωής και διαβίωσης. Η προσπάθεια για παράδειγμα κοινής πολιτικής παρέμβασης στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα από τις κοινωνικές δυνάμεις των εμπόρων και των κτηματιών ή επίσης ο φιλανθρωπικός λόγος που αναπτύσσεται μεθοδευμένα στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα σηματοδότησε την προσπάθεια παρέμβασης στο πεδίο άσκησης της κοινωνικής πολιτικής αλλά και μιας προσπάθειας “ηθικοποίησης” της κοινωνίας ή αποφυγής της όποιας διαφαινόμενης παρακμάζουσας πραγματικότητας.

Τελευταίος έλαβε το λόγο ο συγγραφέας του βιβλίου ο οποίος αφού ευχαρίστησε τους διοργανωτές, έκανε μνεία στην ευχαρίστηση που νιώθει όταν βρίσκεται στην πόλη της Πάτρας που αποτελεί και το επίκεντρο  αρχειακής του έρευνας. Μίλησε στη συνέχεια σχετικά με το τι νομίζει ότι εισφέρει το βιβλίο στη ευρύτερη συζήτηση και αναφέρθηκε επισταμένως στα σημεία – κλειδιά που εκτιμά ότι το βιβλίο του σηματοδοτεί για την ιστορία της πόλης και της ευρύτερης περιοχής.